مناسب ترین روش برآورد رسوب معلق در ایستگاه‏های بالا دست حوضه سد لتیان و طالقان

اطلاعات دقیق و صحیح از فرسایش در کشور ما بسیار کم است و بین اندازه گیری ها و برآوردهای انجام شده نیز اختلافات زیادی مشاهده می شود. جوان بودن تحقیقات این رشته و فقدان اندازه گیری های دراز مدت فرسایش، مانع از دستیابی به اعداد قابل اعتماد در این زمینه شده است. همچنین تخمین مقدار رسوب دهی حوزه های آبخیز برای مقابله با خطرات ناشی از تجمع رسوب در سازه های آبی و مخازن سدها از هدف های اساسی در مدیریت منابع آب است. مطالعات نشان می دهد که ایجاد مخازن سدها اثرات ژرفی بر محیط زیست بالا دست و پایین دست رودخانه ها و کیفیت آب دارد. در این تحقیق سعی شده است تا با بهینه سازی معادله سنجه رسوب در ایستگاه‏های باغ تنگه، نارون و گلینک، از ایستگاه های واقع بر روی حوزه‏های آبخیز سد لتیان و طالقان، مدلی بهینه برای برآورد بار رسوب معلق معرفی شود. به همین منظور بر اساس 6 مدل یک خطی، دو خطی، حد وسط دسته ها، ضریب اصلاحی فائو، ضریب اصلاحی پارامتری و ضریب اصلاحی غیر پارامتری و با استفاده از دبی روزانه جریان، بار معلق برآورد شد و به منظور انتخاب بهترین مدل از شاخص میانگین درصد خطای نسبی، ضریب کارایی و ضریب تعیین استفاده شد. نتایج حاصل از مطالعات نشان داد که منحنی سنجه حد وسط دسته ها در هر سه ایستگاه، دارای کم ترین میزان میانگین درصد خطای نسبی و بیشترین میزان ضریب کارایی و ضریب تعیین و بهترین قابلیت پیش بینی را دارا است، در نتیجه این مدل به‏عنوان مناسب ترین مدل برآورد رسوب معلق از میان مدل‏های مورد بررسی تعیین شد. همچنین مطالعات نشان داد که بیش از 70 درصد از رسوب معلق سالانه طی ماه های سیلابی (اسفند، فروردین و اردیبهشت) و در کمتر از 25 درصد زمانی از حوضه منتقل می‏شود، که اهمیت نمونه‏برداری بیشتر و زمان‏بندی شده را در طی این ماه‏ها نشان می دهد.